Блог

Ətir Notları Lüğəti: Əsas Qoxu Ailələri və Onları Necə Tanımalı?

Ətir dünyası geniş və rəngarəngdir, lakin onun əsasını təşkil edən “notlar” və “qoxu ailələri”ni başa düşmək, özünüzə ən uyğun ətiri tapmaqda böyük rol oynayır. Bəs ətir notları nədir və müxtəlif qoxu ailələri bir-birindən necə fərqlənir? Gəlin bu ətir lüğətinə birlikdə nəzər salaq.

Ətir Notları Nədir?

Hər bir ətir, musiqidəki kimi, bir neçə “not”un harmonik birləşməsindən ibarətdir. Bu notlar ətrin qoxusunun zamanla necə dəyişdiyini göstərir və üç əsas təbəqədə təsnif edilir:

1. Üst Notlar (Top Notes): Ətiri ilk sıxanda hiss etdiyiniz, ən tez buxarlanan və yüngül qoxulardır. Adətən sitrus, təravətli otlar və yüngül çiçəklər bu kateqoriyaya daxildir. Bunlar ətrin ilk təəssüratını yaradır.
2. Orta Notlar (Heart/Middle Notes): Üst notlar buxarlandıqdan sonra ortaya çıxan, ətrin əsas “ürəyini” təşkil edən qoxulardır. Adətən çiçəklər, meyvələr və bəzi ədviyyatlar bu kateqoriyaya aiddir. Onlar daha uzun müddət qalır və ətrin xarakterini formalaşdırır.
3. Baza Notlar (Base Notes): Ətirin ən uzunmüddətli və ən ağır qoxularıdır. Orta notlar yox olduqdan sonra hiss olunur və ətrə dərinlik, davamlılıq verir. Odunsu notlar, müşk, vanil, kəhrəba və paçuli kimi qoxular baza notlarını təşkil edir.

Əsas Qoxu Ailələri

Ətir notlarının bu harmonik birləşməsi ətirləri müxtəlif qoxu ailələrinə ayırmağa imkan verir. Hər ailənin özünəməxsus xarakteri var:

1. Sitrus (Citrus)

• Təsviri: Təravətli, enerji verən, turşməzə və təmiz qoxular. Günəşli və şən bir hiss bəxş edir.
• Əsas notlar: Limon, berqamot, portağal, qreypfrut, mandalin, neroli.
• Necə Tanımalı? İlk sıxıldığında sizi oyandırıcı, sanki təzə sıxılmış bir meyvə suyu qoxusu qarşılayır. Çox yüngül və tez buxarlanan olur.
• Nə zaman seçməli? Yaz ayları, səhərlər, idman sonrası və ya təravətlənmək istədiyiniz zaman.

2. Çiçəkli (Floral)

• Təsviri: Ən populyar və geniş qoxu ailəsidir. Gül bağçasında gəzirmiş kimi təzə, şirin, zərif və ya cəlbedici ola bilər.
• Əsas notlar: Qızılgül, yasəmən (jasmin), zanbaq, tuberoza, pion, ağ çiçəklər.
• Necə Tanımalı? Hər cür çiçək qoxusunu (tək bir çiçəkdən tutmuş, bir neçə çiçəyin qarışığına qədər) hiss edə bilərsiniz. Çiçəkli ətirlər “tək çiçəkli” (soliflore) və ya “çiçək buketi” (floral bouquet) kimi alt kateqoriyalara bölünə bilər.
• Nə zaman seçməli? Bahar və yay, romantik görüşlər, gündəlik istifadə.

3. Odunsu (Woody)

• Təsviri: İsti, torpaq, dumanlı, zəngin və dərin qoxular. Təbiətlə əlaqəli, rahatladıcı və güclü bir hiss yaradır.
• Əsas notlar: Səndəl ağacı, sidr, paçuli, vetiver, oud (ağac qatranı).
• Necə Tanımalı? Quru odun, meşə, torpaq və ya dərin, sakitləşdirici bir qoxu hiss etdiyinizdə odunsu notlardır.
• Nə zaman seçməli? Payız və qış, axşam tədbirləri, işgüzar görüşlər.

4. Şərq (Oriental/Amber)

• Təsviri: Zəngin, isti, ədviyyatlı, ekzotik və çox vaxt şirin qoxular. Cəlbedici, sirli və dəbdəbəli bir təəssürat yaradır.
• Əsas notlar: Vanil, kəhrəba (amber), müşk, darçın, mixək, hil, rezinlər (məsələn, benzoin).
• Necə Tanımalı? Qaranfil, darçın kimi ədviyyatların isti şirinliyi, vanilin yumşaqlığı və ya kəhrəbanın dərin, balzamik qoxusu varsa, bu Şərq qrupuna aiddir.
• Nə zaman seçməli? Qış, xüsusi axşam tədbirləri, soyuq havalar.

5. Fuqer (Fougère)

• Təsviri: Təzə, otlu, şirin və bəzən sabunvari qoxular. Ənənəvi olaraq kişilər üçün nəzərdə tutulsa da, uniseks variantları da mövcuddur.
• Əsas notlar: Lavanda, kumarin (təzə biçilmiş ot qoxusu), palıd mamırı, berqamot, sardunya.
• Necə Tanımalı? Yeni təraş olunmuş, təmiz, otlu və bir qədər metalik bir qoxu hiss etsəniz, bu fuqer ailəsidir.
• Nə zaman seçməli? Gündəlik istifadə, işgüzar mühit, klassik və təmiz bir hiss istəyən hər kəs.

6. Şipr (Chypre)

• Təsviri: Zəngin, mürəkkəb, torpaq, meşə və bəzən meyvəli qoxular. Zərif və dəbdəbəli bir təəssürat yaradır.
• Əsas notlar: Berqamot (üst not), palıd mamırı (baza notu) və paçuli (baza notu) bu ailənin təməlini təşkil edir. Tez-tez qızılgül və ya jasmin (orta notlar), dəri və ya müşk ilə tamamlanır.
• Necə Tanımalı? Həm təravətli sitrus açılışı, həm də dərin, torpaqlı və odunsu bazası olan ətirlərdir. Quru, tünd və zəngin bir hissi var.
• Nə zaman seçməli? Payız, qış, xüsusi hallar, özünə əmin və zərif bir görünüş yaratmaq istəyənlər.

7. Dəri (Leather)

• Təsviri: Quru, tüstülü, qatranlı və ya yumşaq dəri qoxusu. Tez-tez digər notlarla (məsələn, çiçəkli və ya odunsu) birləşdirilir.
• Əsas notlar: Dəri, tüstü, qatran (tar), kastoreum.
• Necə Tanımalı? Yeni dəri cüzdanı, yumşaq süet və ya tüstülü bir şömine qoxusunu xatırladır.
• Nə zaman seçməli? Payız və qış, qətiyyətli və fərqli bir ətir istəyənlər.

Öz Ətir Profilinizi Tapın!

Bu əsas qoxu ailələrini tanıyaraq, hansı qoxuların sizə daha çox cəzbedici gəldiyini müəyyən edə bilərsiniz. Ətir seçərkən, sevdiyiniz bir ətrin qoxu ailəsini öyrənin və sonra həmin ailənin digər ətirlərini kəşf etməyə çalışın. Unutmayın ki, ətirlər təkcə bir ailəyə aid olmaya bilər, adətən bir neçə ailənin notlarını özündə birləşdirir və bu da hər ətiri unikal edir.